Cyfryzacja kolekcji ptaków w Muzeum Zoologicznym
Baza danych kolekcji MiIZ PAN
W latach 2012-2013 Fundacja Natura optima dux dzięki wsparciu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, przy współpracy z Muzeum i Instytutem Zoologii PAN realizuje projekt „Zwierzęta wymarłe lub zagrożone wyginięciem, a zasoby kolekcji zoologicznych Muzeum i Instytutu Zoologii PAN”. Głównym celem projektu jest wykonanie dokumentacji cyfrowej unikalnych eksponatów przyrodniczych zdeponowanych w Muzeum Zoologicznym oraz ochrona oryginałów przed zniszczeniem. Dzięki realizacji tego zadania możliwe będzie stworzenie multimedialnego katalogu cennych okazów, który zostanie włączony do elektronicznego systemu Muzeum Zoologicznego.
W procesie cyfryzacji wykorzystywany jest zautomatyzowany system TopShow3D wyposażony w komputer i aparat fotograficzny Canon EOS 60D. W skład systemu wchodzi: platforma do automatycznego obracania okazu; statyw łukowy zapewniający programowalny, automatyczny przesuw wózka aparatu po łuku wraz automatyczną regulacją kąta nachylenia aparatu; laser do pozycjonowania okazu; tła i lampy.
Główne etapy cyfryzacji obejmują:
1) Przygotowanie materiałów do cyfryzacji - okazy muzealne przeznaczone do cyfryzacji są poddawane podstawowym zabiegom konserwacyjnym ze względu na różny stan zachowania; następnie wszystkie eksponaty są katalogowane w elektronicznej bazie danych; opisy obejmują informacje o okazach, numery katalogowe oraz kody 2D zapewniające jednoznaczną identyfikację poszczególnych eksponatów.
2) Tworzenie plików źródłowych - materiały przeznaczone do digitalizacji są fotografowane aparatem Canon EOS 60D; otrzymane w ten sposób pliki źródłowe zapisywane są w formatach bezstratnych; pozwalają one zmniejszyć rozmiar otrzymanych plików bez utraty jakości; gotowe pliki źródłowe są archiwizowane na nośnikach.
3) Przygotowanie plików do prezentacji - utworzone w procesie fotografowania pliki źródłowe poddawane są ewentualnym przekształceniom umożliwiającym przygotowanie prezentacji; prezentacja składa się z serii zdjęć, przedstawiających okaz ze wszystkich stron w płaszczyźnie pionowej.
4) Udostępnianie plików - pliki źródłowe zostaną udostępnione w dwóch postaciach:
a) pliki źródłowe wysokiej jakości na stanowiskach komputerowych pracowników Muzeum,
b) pliki skompresowane w niskiej rozdzielczości na stronie internetowej.
Cyfryzacja kolekcji muzealnych zostanie wykorzystana w działaniach naukowych, edukacyjnych i wystawienniczych. Wzmocni potencjał promocyjny Muzeum Zoologicznego, umożliwiając rozwijanie i podejmowanie kolejnych projektów (np. wirtualna wystawa MiIZ PAN Zabójcy bez winy). Digitalizacja to szansa na przetrwanie okazów zwierząt reprezentujących gatunki wymarłe i zagrożone wyginięciem, ale także możliwość upowszechniania i udostępniania tych okazów szerokiemu gronu odbiorców w formie cyfrowej.
Poniżej przykłady eksponatów: