W pierwszej chwili określenie „Zabójcy bez winy” kojarzy się nam ze zwierzętami drapieżnymi. Ale po głębszym zastanowieniu dochodzimy do wniosku, że można nazwać tak też niektóre rośliny, a nawet człowieka. Jeśli chcesz poznać jak różnorodny jest świat drapieżników, jeśli chcesz przełamać stereotyp tego określenia musisz koniecznie odwiedzić wystawę.

Na wystawie zobaczyć można fascynujący świat drapieżników, pokazane są mechanizmy rządzące w tym świecie nie zapominając, że pierwotny człowiek też był i pozostał do dziś drapieżnikiem.

Przyjdź i skosztuj atmosfery: sawanny afrykańskiej, tropikalnej dżungli amazońskiej, prerii Ameryki Północnej czy wreszcie rodzimych europejskich lasów. Idąc przez las nad głową przeleci Ci puszczyk, zostaniesz otoczony przez watahę wilków nawołujących się o zmierzchu, na afrykańskiej sawannie usłyszysz jak grupa lwów właśnie upolowała swoją ofiarę, a w dżungli poczujesz na plecach oddech jaguara. Jak wytrwasz do rana powita Cię klucz gęsi lecący tuż nad Twoją głową i dźwięki ptaków budzących się ze snu rozkosznie kojące zmysły po niespokojnej nocy. 

Czy wiesz, że drapieżniki czają się wszędzie, uzbrojone w ostre kły, szpony, dzioby i gruczoły jadowe. Ofiary uciekają przed nimi, albo ukrywają się, doskonale zamaskowane. Zaatakowane, zaciekle walczą o życie. Tak właśnie od zarania dziejów trwa wyścig zbrojeń między drapieżnikiem a ofiarą. Doskonalone są metody ataku i ucieczki. Ofiary bronią się też poprzez zastosowanie mechanizmów obronnych takich jak kolce, pancerz czy kamuflaż. Także wśród roślin czają się drapieżniki. To rośliny mięsożerne, czerpiące składniki odżywcze po strawieniu swoich ofiar. Wabią drobne zwierzęta do przemyślnych pułapek, lepkich, słodko pachnących, głębokich, bez wyjścia. To wszystko starano się pokazać na udostępnionej ekspozycji zorganizowanej przez MIZ PAN. 

Oto wystawa pokazująca jaguary, wilki, psy dingo, lamparty, krokodyle i jaszczurki, oraz drapieżne ptaki. Przyczajony na ścianie pająk kwietnik, ogromny skorpion z gotowym do ataku kolcem jadowym zrobią na każdym niezapomniane wrażenie. Mięsożerne rośliny, żywe modliszki, ptaszniki i piranie, gotowe do zadania śmiertelnego ciosu oraz ich ofiary, broniące się przed atakiem, to tylko wybrane relacje, które starano się przybliżyć na tej niezwykłej wystawie.

Tradycje Muzeum sięgają początku XIX wieku. W tym właśnie czasie przy Gabinecie Zoologicznym Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego, w Pałacu Kazimierzowskim, przy Krakowskim Przedmieściu powstawały pierwsze wystawy. 

Muzeum, urządzone według wzorów dziewiętnastowiecznych cieszyło się dużym uznaniem mieszkańców stolicy. Wystawy pokazywały pospolite gatunki zwierząt ułożone w układzie systematycznym. 

Zbiory i sale wystawiennicze zostały wzbogacone licznymi okazami po połączeniu się Gabinetu Zoologicznego i Muzeum Branickich w 1919 r. Zaraz po II wojnie, początkowo zorganizowano wystawę stałą, na którą składał się zestaw okazów należących do wszystkich grup systematycznych zwierząt. Wystawa stanowiła pomoc naukową przy nauczaniu zoologii w szkołach i przez szereg lat spełniała bardzo dobrze swoje zadanie. Z czasem wygospodarowano dodatkowe sale, w których powstawały wystawy czasowe (np. „Tradycje przyjaźni i współpracy w naszej instytucji”, „Filogenia i stanowisko systematyczne gadów”). 

W latach 1959-76, w wynajętych salach wystawowych w Pałacu Kultury i Nauki zorganizowano ekspozycję stałą, obejmującą dwa zasadnicze działy kręgowców („Ewolucja zwierząt kręgowych”) i bezkręgowców („Przegląd zwierząt bezkręgowych”). Ponadto zorganizowano wówczas kilka ekspozycji czasowych (np. „Karol Darwin, jego życie i dzieło”, „Ochrona Przyrody”, „Fotografia ornitologiczna”, „Geografia zwierząt”). Wystawa stała i wystawy czasowe organizowane przez pracowników Instytutu zyskały szeroki rozgłos na terenie całego kraju. Dlatego tez w tamtym okresie nawiązała się współpraca z różnymi muzeami w Polsce. W latach 1964-1976 współpracowano z kilkunastoma Muzeami, którym udzielano porad w sprawach merytorycznych i projektów wystaw, wypożyczano i preparowano okazy, udzielano porad i szkoleń. Wiele okazów dla tych placówek spreparowano i wypożyczono. 

W latach 1976-1992 działalność wystawiennicza Instytutu została zawieszona. W 1992 r. reaktywowany został Dział Wystaw i Popularyzacji. Dział ten zorganizował dwie wystawy stałe mieszczące się w PKiN (Zwierzęta Ameryki Południowej ze zbiorów Muzeum i Instytutu Zoologii PAN” oraz „Czy ją znamy? - Ziemia środowisko życia”) oraz kilkanaście wystaw czasowych (np. „Kolibry”, „ Muszle Morskie”, „Dzieciństwo ma skrzydła motyla ...” „Wędrówki po niewidzialnym świecie – wystawa przyrodniczej fotografii skaningowej”, „Arka Noego Naszych czasów – wybrane Parki Narodowe Świata”).

§ 1

Zbiory naukowe Muzeum i Instytutu Zoologii PAN (MIZ) skladaja sie z okazow wspolczesnych i wymarlych zwierzat oraz ich fragmentow i wytworow.

§ 2

Jednostka organizacyjna MIZ powolana do sprawowania opieki nad zbiorami, ich ewidencjonowania, utrzymywania, konserwowania i udostepniania jest Dzial Zbiorow Muzeum Zoologicznego.

§ 3

Zbiory przechowywane w pomieszczeniach magazynowych Stacji Naukowo-Badawczej MIZ w Palmirach dostepne sa w dni powszednie w godzinach pracy.

Pomieszczenia magazynowe otwierac moze jedynie Kierownik Dzialu Zbiorow lub przez niego upowaznieni pracownicy Dzialu Zbiorow.

§ 4

Dokonanie zmian w stanie lub sposobie przechowywania okazow, a takze w zalaczonej dokumentacji, jest dozwolone po uzyskaniu zgody Kierownika Dzialu Zbiorow.

§ 5

Fakt wykorzystania do badan lub w celach wystawienniczych okazow ze zbiorow MIZ musi zostac odnotowany w publikacji lub katalogu wystawy i na etykiecie wystawowej.

Przy cytowaniu okazow ze zbiorow MIZ nalezy stosowac akronim "MIZ".

Do Muzeum Zoologicznego nalezy przekazac jedna nadbitke kazdej publikacji opartej w calosci lub czesci na okazach ze zbiorow MIZ.

 WYPOŻYCZENIA

§ 6

Wypozyczenie okazow ze zbiorow MIZ jest mozliwe po uzyskaniu zgody Kierownika Muzeum Zoologicznego.

§ 7

Wypozyczen w celu naukowym mozna udzielic:

1. Biologom ze stopniem naukowym doktora, zatrudnionym w instytucji naukowej.

2. Innym osobom po przedstawieniu pisemnego poreczenia zatrudnionego w instytucji naukowej biologa ze stopniem naukowym doktora.

§ 8

Wypozyczen w celu innym niz naukowy udziela sie na warunkach okreslonych w pisemnej umowie zawieranej przez Dyrektora MIZ i wypozyczajacego.

§ 9

Wypozyczen udziela sie na podstawie pisemnego rewersu okreslajacego liczbe okazow, ich stan oraz warunki wypozyczenia.

Wypozyczen udziela sie na okres nie przekraczajacy jednego roku. Na pisemna prosbe wypozyczajacego, okres wypozyczenia moze zostac przedluzony przez Kierownika Muzeum Zoologicznego.

Nie udziela sie wypozyczen osobom lub instytucjom, ktore nie zwrocily w wyznaczonym terminie uprzednio wypozyczonych okazow (do czasu ich zwrotu).

 DAROWIZNY

§ 10

Darowizn okazow ze zbiorow MIZ udziela Dyrektor MIZ na wniosek Kierownika Muzeum Zoologicznego.

§ 11

Osoby spoza MIZ, ktore nieoznaczony zbior bezkregowcow oznacza do gatunku, moga ubiegac sie o uzyskanie dla wskazanej przez siebie naukowej instytucji darowizny w liczbie do 10% oznaczonych okazow poszczegolnych oznaczonych gatunkow, z wyjatkiem holotypow.

Wniosek o darowizne sklada sie pisemnie do Kierownika Muzeum Zoologicznego. Wniosek powinien zawierac liste okazow proponowanych do darowizny. Warunkiem rozpatrzenia wniosku jest wczesniejszy zwrot wszystkich oznaczonych okazow do MIZ.

INNE UBYTKI

§ 12

W przypadku stwierdzenia utraty lub zniszczenia czesci zbiorow, Dyrektor MIZ powoluje Komisje zlozona z Kierownika Muzeum Zoologicznego, Kierownika Dzialu Zbiorow oraz trzech innych pracownikow MIZ spoza Dzialu Zbiorow.

Na wniosek Komisji, Dyrektor MIZ moze zezwolic na wylaczenie utraconych lub zniszczonych okazow ze zbiorow MIZ.