Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk

Wystawa została otwarta w lipcu 2006 roku w jednej z sal zabytkowego spichlerza w Popielnie, w którym zgromadzono materiał prezentujący dorobek Stacji Badawczej Rolnictwa Ekologicznego i Hodowli Zachowawczej Zwierząt PAN. Ekspozycja składa się z kilku działów, z których największy stanowi kolekcja zrzutów poroża jeleni, na podstawie których można przeanalizować zmianę wielkości i kształtu poroża w ciągu kolejnych lat życia zwierząt. Jest to jedyna w Polsce tego typu kolekcja zrzutów poroża. Inne działy poświęcone są jeleniom szlachetnym, konikom polskim, bobrom europejskim, które pochodzą m.in. z własnych hodowli fermowych, zespołom roślinnym występującym na terenie lasu popielniańskiego, a także zadrzewieniom śródpolnym całego półwyspu. Całość uzupełniają liczne okazy zwierząt udostępnione przez Muzeum i Instytut Zoologii PAN w Warszawie.

Ekspozycja cieszy się dużym zainteresowaniem zwiedzających Popielno turystów, stanowi również jeden ze środków dydaktycznych dla uczniów zdobywających wiedzę przyrodniczą. Tematyka zajęć dostosowana jest do potrzeb i możliwości przyswojenia treści przez określoną grupę słuchaczy. Poruszane są następujące zagadnienia: pojęcie różnorodności biologicznej, zachowanie zasobów genowych fauny i flory, zasady gospodarowania terenów chronionych, środowiskotwórcza rola dzikich zwierząt, odtworzenie układów przyrodniczych wymagających unaturalnienia, agroturystyka jako forma edukacji o środowisku.

Owady stanowią najliczniejszą, najbardziej różnorodną i najszerzej rozprzestrzenioną grupę zwierząt na świecie. Zachowując wspólny podstawowy plan budowy ciała wytworzyły ogromne bogactwo form. Ich rozmiary, kształty, kolory, sposoby przystosowywania się do środowiska w którym żyją potrafią zachwycić wszystkich.

Kilkunastu przedstawicieli owadziego świata mieli okazję poznać uczniowie Szkoły Podstawowej w Janówku podczas Święta Szkoły zorganizowanego w dniach 14-19 czerwca 2007 roku. Przygotowana wystawa miała na celu przybliżenie zwiedzającym wspaniałego i tajemniczego świata owadów. Prezentowane insekty udostępnione przez Muzeum i Instytut Zoologii PAN zostały opatrzone tabliczkami zawierającymi pełne nazwy i ciekawe fakty z życia owadów. Zwiedzający dowiedzieli się o wielu nietypowych zachowaniach i zwyczajach owadów.

View the embedded image gallery online at:
https://miiz.waw.pl/pl/18-instytut/muzeum?start=36#sigFreeIdd15f72050d

W grudniu 2009 roku w Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu nastąpiło otwarcie wystawy pt.: „Benedykt Dybowski (1833-1930); Rycerz Niezłomny”. Wystawa została poświęcona polskiemu przyrodnikowi, podróżnikowi i badaczowi jeziora Bajkał, Dalekiego Wschodu i Kamczatki.

Benedykt Dybowski był lekarzem, profesorem Uniwersytetu Lwowskiego i Szkoły Głównej Warszawskiej, prekursorem limnologii, społecznikiem ale przede wszystkim wielkim patriotą. Za działalność konspiracyjną został skazany na śmierć. Uratowało go wstawiennictwo zoologów, dzięki czemu kara śmierci została zamieniona na 12 lat zesłania.

Badał endemiczną faunę jeziora Bajkał, studiował biologię zwierząt, opisywał nowe dla nauki gatunki. Jako zagorzały zwolennik i propagator darwinizmu starał się udowodnić i potwierdzić istnienie procesów ewolucyjnych zachodzących pod wpływem zmian środowiskowych i izolacji geograficznej. Prowadził badania antropometryczne ludów syberyjskich, zbierając jednocześnie materiały będące świadectwem tej kultury. Ogromna spuścizna naukowa licząca ponad 340 pozycji zawiera pionierskie prace z zakresu wielu dziedzin nauk biologicznych i nie tylko. Pracował również z poświęceniem na niwie społecznej wykonując dobrowolnie i nieodpłatnie pracę lekarza okręgowego na Kamczatce (1879-83). Starał się nie tyko nieść pomoc lekarską ludności autochtonicznej lecz próbował również polepszać jej warunki bytowe m.in. poprzez aklimatyzację renów na Wyspach Beringa.

Wystawa została zorganizowana w porządku chronologicznym ukazującym kolejne etapy życia Benedykta Dybowskiego. W pierwszej części wystawy przedstawiono m.in. niepodległościowe i naukowe tradycje domu rodzinnego, pierwsze fascynacje młodego Dybowskiego przyrodą, edukację w gimnazjum mińskim i wstąpienie do kółka filaretów, naukę w uniwersytetach w Dorpacie, Wrocławiu i Berlinie, początek kariery naukowej, pracę konspiracyjną, aresztowanie i zsyłkę na katorgę. Pierwsza część wystawy została zilustrowana za pomocą eksponatów muzealnych i dokumentacji archiwalnej. Kolejna część przedstawiała okres pobytu Dybowskiego w miejscu odbywania katorgi w Siwakowej, następnie na zasadzie osiedlenia w Darasuniu i Kułtuku. Nawiązywała do 3 wypraw badawczych, których trasy zostały przedstawione na kilkumetrowej podwieszonej pod sufitem planszy.

W następnej sali zwiedzający poznawali wątki pracy badawczej Dybowskiego na Syberii. Zaprezentowane zostały okazy fauny syberyjskiej i dalekowschodniej w postaci kilkudziesięciu okazów dermoplastycznych. Większość okazów to zwierzęta pozyskane przez Dybowskiego i jego współpracowników. Eksponaty zostały udostępnione przez Muzeum i Instytut Zoologii PAN w Warszawie. Po przeciwległej stronie sali wystawiono elementy nawiązujące do ostatniego aczkolwiek bogatego w działania naukowe i społeczne, okresu życia uczonego, rozpoczynającego się od momentu powrotu z Kamczatki i rozpoczęcia w 1884 roku, pracy naukowej jako profesora w katedrze Zoologii i Anatomii Porównawczej Uniwersytetu im. Jana Kazimierza we Lwowie.

Zwiedzanie wystawy kończy się na odtworzonej w muzeum lwowskiej ulicy z 1930 roku, która nawiązuje do momentu śmierci Dybowskiego i wydarzeń mu towarzyszących. Klepsydry informujące o śmierci uczonego i uroczystościach żałobnych zostały rozklejone na tle ogłoszeń i plakatów z okresu międzywojennego.

Źródło:

Słupek M. Opis wystawy Benedykt Dybowski (1833-1930); Rycerz Niezłomny, www.muzeum.edu.pl